Czy można polubić węgiel jako tanie źródło energii cieplnej

Tania i czysta ekologicznie energia cieplna - czyli jak oszczędzać pieniądze i czas na obsługę oraz chronić środowisko.

Powszechna jest opinia, wyrażana w ostatnich latach zwłaszcza przez (...) ,dziennikarzy i polityków, że węgiel jako paliwo jest źródłem tzw.niskiej emisji czyli zanieczyszcza środowisko, ponadto jest nieekonomiczny, uciążliwy i brzydki więc najlepiej kopalnie zamknąć, górników zwolnić, a korzystać z... w większości importowanego gazu, natomiast w miejscach gdzie brak sieci gazowej używać gazu płynnego lub oleju opałowego - bo tak jest ładnie wygodnie i w zgodzie z naturą.

Ale czy tak jest rzeczywiście do końca, nad tym mało kto się zastanawia lub próbuje zastanowić, a zwłaszcza nad kosztami finansowymi i społecznymi tego rodzaju zmian, czyli kto za to płaci.

Tak naprawdę to źródłem tzw. niskiej emisji czyli zanieczyszczania środowiska są w większości piece i kotły o przestarzałej konstrukcji , niskiej sprawności cieplnej i złym stanie technicznym, a w dodatku opalane niskokalorycznym o dużej zawartości siarki i popiołu węglem lub innymi nadającymi się do spalania substancjami i produktami pierwotnie nie przeznaczonymi do tego celu, zwłaszcza w gospodarstwach domowych. Nic wielkiego nie dzieje się gdy w domowej kotłowni spalane są odpadki drewna, ale co w przypadku spalania toksycznych odpadów, a tak często się zdarza i to nie z powodu nieświadomości ludzi lub celowego ich działania lecz z przyczyn finansowych.

Montaż kotła gazowego w gospodarstwie domowym lub jego podłączenie do sieci ciepłowniczej nie likwiduje w pełni niskiej emisji, bo po zapłaceniu pierwszych rachunków wielu z użytkowników po prostu wraca do opalania węglem. W ostatnim czasie obserwuje się stosunkowo duże zainteresowanie kotłami tradycyjnymi ponieważ ogrzewanie koksem, węglem lub drewnem jest najtańsze - szkoda tylko, że nie istnieje mechanizm nacisku Państwa na producentów kotłów lub kupujących je konsumentów, aby nowe urządzenia trafiające na rynek były nowoczesne, wysokosprawne i ekologiczne.

Przysłuchiwałem się ostatnio rozmowie klienta ze sprzedawcą kotłów - ten oferował ekonomiczne i ekologiczne automatyczne kotły retortowe, pózniej miałowe i żeliwne - koksowe o długim czasie stałopalności, aż wreszcie stalowe z dolnym spalaniem. Tymczasem klient był zachwycony zwykłym najtańszym kotłem stalowym, spawanym z górnym spalaniem, z dużą komorą paleniskową - zwierzając się sprzedawcy “panie syn pracuje w serwisie opon, przywiezie coś niecoś to potniemy i jest opał prawie za darmo. nie panie...” - zakonczył czekając na gest akceptacji sprzedawcy.

W ostatnich latach wiele dużych, uciążliwych dla środowiska i otoczenia kotłowni zmodernizowano często z dotacji związanych z funduszami na ochronę środowiska przydzielanych chętnie dla tzw jednostek budżetowych i nie tylko, ukierunkowanych na spalanie gazu i oleju opałowego. Fundusze te, często pochodzenia unijnego ukierunkowane są na spalanie importowanych nośników energii przy pomocy kotłów produkowanych w europejskich krajach piętnastki, w ten to sposób część środków z europejskich organizacji pomocowych wraca do tych , którzy nam je dali . Rosnące ostatnio ceny gazu i oleju opałowego w konsekwencji doprowadziły w wielu instytucjach często finansowanych z budżetu do wzrostu kosztów ogrzewania. Domagają się one - zresztą słusznie - zwiększenia w każdorocznym podziale pieniędzy coraz więcej na ten cel , co skutkuje coraz głębszym drenowaniem wszelkiego rodzaju podatkami naszych, coraz skromniejszych zasobów portfela w sutuacji bezrobocia i zapaści gospodarczej.

Wyjściem z tej patowej sytuacji dającej przy okazji miejsca pracy polskiemu hutnikowi, robotnikowi i górnikowi jest zastosowanie znanej już w latach siedemdziesiątych szeroko propagowanej zwłaszcza w Wielkiej Brytanii i na zachodzie Europy, stosowanej do dziś w niektórych jej regionach nawet w 40-60 % gospodarstw domowych technologii czystego spalania węgla. Dopuszczono tam chętnie tą technologię przez spełnienie norm emisji substancji toksycznych do powietrza. Róznica pomiędzy spalaniem w tych kotłach, a spalaniem w kotłach tradycyjnych polega na wymuszonym podawaniu nadwyżki powietrza w stosunku do małej ilości specjalnego opału. Spalanie to odbywa się w nowoczesnych technologicznie , wysokosprawnych kotłach , sterowanych mikroprocesorowym sterownikiem , spalających pod jego kontrolą w bezrusztowej samoczyszczącej się retorcie (w tzw. palniku retortowym) tyle węgla na ile w danej chwili istnieje zapotrzebowanie energetyczne. Kocioł składa się z zasobnika węgla, z którego napędzany silnikiem elektrycznym podajnik slimakowy podaje paliwo. Powietrze do paleniska retortowego umieszczonego w kotle wtłaczane jest dmuchawą elektryczną. Spalanie odbywa się w temperaturze ok 1 100 st.C. Ciepło odbierane przez wymiennik kotła ogrzewa znajdującą sie w nim wodę. Kotły te poprzez kontrolowane mikroprocesorem spalanie polegające najpierw na zgazowaniu , a dopiero później spaleniu odgazowanego węgla emitują szkodliwe substancję w ilościach znacznie poniżej norm ekologicznych i porównywalnie z emisją przy spalaniu olejów opałowych.

Eksploatacja kotłów retortowych, czyli wydatki na węgiel kształtują się o 40 % taniej niż przy spalaniu węgla w kotłach tradycyjnych, 55 % taniej niż opalanie gazem, 60 % taniej od ciepła z ciepłowni miejskiej i 65 % taniej niż opalanie olejem opałowym. Pomimo stosunkowo wysokich kosztów zakupu tego rodzaju urządzeń , wartość ich zwraca się po 1 do 5-cio letnim okresie użytkowania w zależności od zapotrzebowania na energię cieplną.Kotły mimo konstrukcji stalowej-spawanej posiadają liczoną w dziesiątkach lat żywotność , dlatego gdyż płomień palnika nie styka się bezpośrednio z płaszczem kotła, płomień odbija się od deflektora zwanego inaczej katalizatorem wykonanym z żeliwa lub w droższych wersjach ze specjalnej masy ceramicznej, płaszcz kotła wykonany jest z kwasoodpornej blachy, a sterownik utrzymuje w kotle temperaturę wyższą od temperatury wkraplania się pary wodnej na jego ściankach.Najpopularniejszy typ kotła to jednostka 25kW z mocą samoczynnie regulowaną od 5-100% mocy nominalnej wymaga kilkunastominutowej obsługi co 3-7 dni polegającej na uzupełnieniu węgla w zasobniku i usunięciu popiołu. Zużycie węgla w tych kotłach wynosi w praktyce srednio 1-1,5 kg /godz. przy nominalnym wykorzystaniu jego mocy, w jednostkach o większej mocy zużycie i czas obsługi jest odpowiednio dłuższy. Urządzenia od kilkuset do ponad 1MW są wyposażane w podajnik bezpośrednio podający węgiel z miejsca jego składowania w sposób ciągły, jak również podajnik samoczynnie usuwający popiół z paleniska retortowego do miejsca jego składowania. Obsługa ich polega na okresowej konserwacji i czyszczeniu poszczególnych jego elementów. Kotły tego typu wymuszają na użytkowniku stosowanie wysokokalorycznego o niskiej zawartości siarki i popiołu węgla tzw. ekologicznego. Węgiel stosowany do tych kotłów to groszek pod nazwą handlową ekogroszek i ekoret o granulacji 5-25 mm , którego powstaje dosyć dużo w mechanicznym procesie wydobycia, przez co jest on najtańszy. Kotły retortowe charakteryzują się wysoką sprawnością sięgającą 85% i posiadają atesty odpowiednich polskich jednostek badawczych - m.innymi swiadectwa badań energetyczno-emisyjnych i swiadectwa znaku bezpieczeństwa ekologicznego. Kotły tego typu umożliwiają strefowo-czasowe sterowanie ogrzewanych pomieszczeń, montażu termostatów pokojowych i czujników pogodowych co daje dodatkową oszczędność energii i komfort ogrzewania pomieszczeń.

Urządzenia retortowe pojawiły się w Polsce w pierwszej połowie lat 90-tych. Prezentowane początkowo na targach branżowych oferowane przez producentów brytyjskich i niemieckich nie znajdowały znaczącego zainteresowania ze względu na wysoką cenę. Dopiero uruchomienie na początku drugiej połowy lat 90-tych stosunkowo tańszego importu z Czech oraz produkcji krajowej (obecnie przez kilkunastu producentów) doprowadziło do zainstalowania kilkunastu tysięcy tych urządzeń w Polsce. Najwięcej w rejonie Śląska, gdzie refundacja z Funduszu Ochrony Środowiska jest stosunkowo najwyższa i sięga 70% wartości inwestycji czyli w praktyce 100 wartości urządzenia kotłowego. Kotły retortowe mają jeszcze jedną zaletę, można w nich stosować jako paliwo zamiennie także tzw. pelety czyli drobnowymiarowe brykiety z drewna szeroko rozpowszechnione na Zachdzie Europy i w Ameryce Północnej.

Rozmawiałem ostatnio z człowiekiem, który pełni funkcję kierownika dużej jednostki budżetowej. W placówce zapotrzebowanie mocy cieplnej do ogrzewania ciepłej wody wynosi około 300 kW , natomiast do ogrzewania pomieszczeń ponad 1 MW. Zarządzający zwierzył mi się, że koszty utrzymania lokalu przy opalaniu koksem są spore, dodał też o propozycji z tzw. “góry” wymiany starych kotłów koksowych na olejowe. Stwierdził, że taka zamiana jeszcze bardziej pogrąży placówkę w kosztach. Zaproponowałem inne rozwiązanie – dwa kotły retortowe po 500 kW do ogrzewania pomieszczeń i jeden 300 kW do ogrzewania ciepłej wody. Urządzenia ekologiczne tak więc istnieje możliwość refundacji części kosztów inwestycjii z W.F.O.Ś i bieżące koszty obcięte. Odpowiedź była następująca - "Nie odpowiada - niech robią co chcą, jak obniżę koszty wówczas oni obetną finansowanie". Rozmowę w tym temacie zakończyliśmy - pomyślałem tak dyletanci gospodarują funduszami publicznymi, które my obywatele z narzuconych często przez nich podatków tworzymy.

Chcesz wiedzieć więcej na temat naszej oferty?

Masz uwagi dotyczące informacji zamieszczonych na naszych stronach ?

Napisz do nas: [email protected]